Czy Polacy słyszeli o ChatGPT?
Mimo, że w ostatnich miesiącach bardzo dużo mówi się w mediach o ChatGPT, to okazuje się, że cały czas większość (67%) Polaków nie słyszało o tym narzędziu. Co więcej, spośród osób, które słyszały o ChatGPT tylko połowa orientuje się co to jest.
Wiedza o ChatGPT dotarła w większym stopniu do mężczyzn niż kobiet (41% vs. 25%), osób młodszych niż starszych (np. 59% Polaków w wieku 18-24 lata słyszało o Chat GPT, a tylko 20% osób powyżej 55 roku życia) oraz osób lepiej wykształconych (38% osób z wykształceniem wyższym słyszało o ChatGPT, a 22% z podstawowym lub zawodowym).
„ChatGPT stał się wielką sensacją ostatnich miesięcy. Można mieć wrażenie, że bardzo dużo informacji na ten temat pojawia się mediach. Okazuje się jednak, że cały czas do większości Polaków nie dotarła informacja o tym, że jest coś takiego jak ChatGPT.” – komentuje wyniki badania prof. Dominika Maison z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Tylko 11% Polaków wypróbowało ChatGPT
Spośród 1/3 Polaków, który słyszeli o ChatGPT tylko 33% skorzystało z jego możliwości przynajmniej raz (co stanowi ok. 11% Polaków) i są to w zdecydowanej większość osoby najmłodsze – aż 55% osób w wieku 18-24 lata miało takie doświadczenie i równocześnie bardzo często są to uczniowie i studenci. Duża grupa – aż 41% - co prawda jeszcze nie miała doświadczenia z ChatGPT, ale ma zamiar spróbować, natomiast 25% nie zamierza z tego rozwiązania skorzystać.
Jakie emocje wzbudza ChatGPT?
Ponieważ ChatGPT stał się ważnym tematem w ostatnim czasie, dlatego zadaliśmy na respondentom pytanie o ich odczucia odnośnie tego zjawiska oraz o to, na ile zgadzają się z różnymi stwierdzeniami na temat ChatGPT. Badanym, niezależnie od tego, czy ktoś zetknął się z tym zjawiskiem (33% Polaków), czy też nie (77% Polaków), przed udzieleniem odpowiedzi na pytania przedstawiliśmy krótką definicję czym ChatGPT jest. Brzmiała ona następująco: „Chat GPT to w uproszczeniu rodzaj sztucznej inteligencji (AI) z którą można się porozumiewać wpisując pytania w taki sposób jakbyśmy rozmawiali z innym człowiekiem. Chat GTP rozumie nawet potoczny język i jest w stanie udzielić odwiedzi w zasadzie na każdy temat w oparciu i wiedzę pozyskiwaną z zasobów internetowych.”
Okazuje się, ChatGPT wzbudza przede wszystkim zaciekawienie (43%) i odczucie to dominuje głównie u osób najmłodszych (18-24 lata). W dalszej kolejności pojawiają się negatywne emocje, jak zaniepokojenie (23%), czy niepewność (22%) lub wręcz strach (9%) i przerażenie (9%).
Porównanie odczuwanych emocji między osobami, które wcześniej słyszały o ChatGPT i tych, które zetknęły się z tym zjawiskiem dopiero podczas tego badania pokazuje, że zdecydowana przewaga pozytywnych emocji, takich jak zaciekawienie i ekscytacja pojawia się u osób, które wcześniej słyszały o tym zjawisku.
„Widać, że ChatGPT wzbudza bardzo ambiwalentne emocje. Z jednej strony jest to zaciekawienie i zaintrygowanie nową technologią, z drugiej strony zaniepokojenie i obawy. Z jednej strony ludzie widzą, że nowoczesne rozwiązania z obszaru sztucznej inteligencji ułatwiają życie i mogą wprowadzić wiele przydatnych ludziom rozwiązań, z drugiej istnieje obawa, że człowiek może być coraz mniej potrzebny, gdyż w wielu obszarach może być zastąpiony przez maszyny lub wręcz przez nie zdominowany.” – mówi prof. Dominika Maison.
Czego się boimy w ChatGPT?
Na pierwszym miejscu najczęściej wskazywanym skojarzeniem z ChatGPT było to, że może stanowić zagrożenie dla istniejących zawodów (68% Polaków tego się obawia), może być zagrożeniem dla obecnego systemu edukacji (55%), a nawet może skończyć się dominacją maszyn nad ludźmi (55% ma takie obawy).
Równocześnie Polacy widzą też pozytywne strony sztucznej inteligencji postrzegając ChatGPT jako ciekawe narzędzie (63%) i szansę dla rozwoju ludzkości (52%).
Nota metodologiczna: Badanie przeprowadzone na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna. Próba ogólnopolska losowo-kwotowa N=1039 osób w wieku od 18 lat wzwyż. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 5-8 maja 2023 roku. Metoda: CAWI.
DOMINIKA MAISON – profesor psychologii, pracuje na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się naukowo psychologią konsumenta. Od lat z powodzeniem łączy teorię z praktyką prowadząc badania marketingowe i społeczne. Specjalizuje się w marketingu społecznym, badaniach postaw i zachowań finansowych oraz zachowań żywieniowych. Autorka ponad 120 artykułów naukowych i kilkunastu książek, między innymi "Psychologia konsumenta" (2014, PWN), "The Psychology of financial consumer behavior" (Springer, 2019) i najnowsza „Jakościowe metody badań społecznych. Podejście aplikacyjne” (PWN, 2022).
