Dla przeważającej części Polaków Wielkanoc to nie są już święta religijne, ale bardziej rodzinne – rodzaj tradycji, którą się kultywuje niezależnie od stosunku do kościoła i wiary. Dla wielu osób jest to okazja do spotkania z rodziną, albo poleniuchowania i odpoczęcia od pracy.
Większość Polaków planuje spędzić nadchodzące święta w gronie innych osób: rodziny, znajomych. Aczkolwiek 7% Polaków twierdzi, że będą sami na święta. Osób, które będą samotnie spędzały święta jest najwięcej wśród osób najmłodszych, takich osób wśród 18-25-latków jest aż 13%, o dziwo więcej niż wśród osób najstarszych – powyżej 55 roku życia (9%). Osób samotnie spędzających święta jest również więcej wśród niechodzących do kościoła (10%).
„Koszyczek wielkanocny” to chyba najsilniejszy dla większości Polaków symbol Świąt Wielkanocnych. Nawet dla wielu osób niewierzących lub niechodzących do kościoła święcenie potraw jest okazją do pójścia raz w roku do kościoła. W tym roku 52% Polaków planuje iść do kościoła ze święconką. Takich osób jest zdecydowanie więcej wśród zwolenników PiS-u (62%) niż Koalicji Obywatelskiej (44%) czy Lewicy (38%). Natomiast 39% Polaków nie chce kultywować tej ważnej dla chrześcijaństwa tradycji i nie planuje święcić potraw w tym roku.
Oczywiście święcenie potraw koreluje z chodzeniem do kościoła. Wśród osób chodzących do kościoła raz w tygodniu lub częściej aż 84% powiedziało, że pójdzie poświęcić potrawy. Ciekawe również, że wśród osób, które nie chodzą na msze cały czas jest spora grupa osób – 22% - które zamierzają zgodnie z tradycją pójść do kościoła poświęcić koszyczek wielkanocny.
Święta coraz skromniejsze
Niezależnie od bardziej religijnego czy towarzyskiego podejścia do Świąt Wielkanocnych, dla większości Polaków są one wydatkiem. Największa grupa Polaków – 40% - planuje wydać na organizację Świąt Wielkanocnych między 200 a 500 zł. Kwoty powyżej 500 zł do 1000 zł planuje wydać 16% Polaków, a powyżej 1000 zł – 5%. Badanie pokazało, że ilość wydawanych na święta pieniędzy koreluje z dochodami i postrzeganiem własnej sytuacji jako dobrej, co przede wszystkim widać przy wydawaniu dużych kwot – powyżej 500 zł. Drugi czynnik, który ma znaczenie to stosunek do religii i kościoła – osoby religijne, chodzące regularnie i często do kościoła (przynajmniej raz w tygodniu) częściej są skłonne wydać dużo pieniędzy na organizację świąt, niż osoby w ogólne nie chodzące do kościoła. Na przykład organizację świąt za 500-1000 zł deklaruje 25% osób chodzących regularnie do kościoła, a tylko 12% nie chodzących na msze.
Oczywiście są też Polacy, którzy nie planują wydać żadnych pieniędzy na święta i jest ich aż 18%. Wśród tej grupy jest więcej mężczyzn niż kobiet (22% vs. 15%) i bardzo dużo osób najmłodszych, między 18 a 24 rokiem życia – 45% w tej grupie nie zamierza wydać ani grosza na zbliżające się święta, co prawdopodobnie wynika z tego, że spędzą te święta w domu rodzinnym, gdzie inni domownicy będą odpowiedzialni za przygotowanie i sfinansowanie świąt.
Ciekawe, że kwoty, które planują Polacy w tym roku przeznaczyć na święta jest zbliżona do tych, które przeznaczyli w zeszłym roku. Biorąc jednak pod uwagę inflację, można się spodziewać, że mniej za te pieniądze kupią, czyli święta będą skromniejsze.
Nota metodologiczna: Badanie przeprowadzone na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna. Próba ogólnopolska losowo-kwotowa N=1047 osób w wieku od 18 lat wzwyż. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: luty 2023 roku. Metoda: CAWI.
Ariadna to ogólnopolski panel badawczy audytowany przez Organizację Firm Badania Opinii Rynku (OFBOR). Więcej na www.panelariadna.pl
DOMINIKA MAISON – profesor psychologii, pracuje na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się naukowo psychologią konsumenta. Od lat z powodzeniem łączy teorię z praktyką prowadząc badania marketingowe i społeczne. Specjalizuje się w marketingu społecznym, badaniach postaw i zachowań finansowych oraz zachowań żywieniowych. Autorka ponad 120 artykułów naukowych i kilkunastu książek, między innymi "Psychologia konsumenta" (2014, PWN), "The Psychology of financial consumer behavior" (Springer, 2019) i najnowsza „Jakościowe metody badań społecznych. Podejscie apliokacyjne” (PWN, 2022).
